Nhiều người thường nói, tình đầu là mối tình đầu đẹp nhất. Cũng có người lại cho rằng tình đầu là tình dở dang vì chẳng mấy người yêu lần đầu mà có thể bên nhau mãi mãi. Những cảm xúc chớm nở trong những năm tháng tuổi trẻ của tình đầu thật khó phai, nó có thể ẩn giấu ở một góc nhỏ nơi tim chẳng thể nào quên. Bạn có biết tình đầu là gì mà nó lại khó quên như vậy không?

Tình đầu là gì?

Tình đầu là chủ đề vô cùng quen thuộc trong thơ ca, nhạc họa khơi gợi nhiều cảm xúc nơi sâu thẳm tâm hồn mỗi người. Đã từ rất lâu, nhiều người vẫn luôn thắc mắc tình đầu là gì mà lại day dứt khó quên, đau nhói mỗi khi nhớ về.

Tình đầu, đúng như tên gọi, là mối tình đầu tiên của một người. Cũng có thể nói, đây là lần đầu tiên con người nếm được “tình yêu”, có thể chưa hẳn là tình yêu đích thực. Ví dụ, nếu một chàng trai thích một cô gái, hai người họ không hẳn sẽ yêu nhau, nhưng tình yêu của anh ta dành cho cô ấy là duy nhất và không thể dễ dàng bị người khác thay thế.

Nói cách khác, mối tình đầu là lần đầu tiên bạn thích hay yêu một ai đó. Tình đầu là người đầu tiên khiến cho bạn rung động trong đời, mang đến cho bạn những cảm xúc chưa từng trải qua và thường là khó quên nhất.

Ở Trung Quốc, mối tình đầu thường được so sánh với “bạch nguyệt quang”, tức là ánh trăng sáng. Bởi, mối tình đầu tiên của mỗi người luôn là thứ tình cảm thuần khiết, trong sáng và chân thành nhất. Khi lần đầu yêu, con người ta vẫn còn bỡ, ngại ngùng, chưa biết phải làm thế nào khi đứng trước người mình yêu. Bởi vậy, những những cử chỉ quan tâm, hành động thân mật sẽ xuất phát từ nội tâm, sự chân thành, mang theo nét trong trẻo như ánh trăng.

Cũng vì là lần đầu biết yêu, chưa nhiều kinh nghiệm, sự non nớt từ cả hai khiến mối tình đầu thường dễ kết thúc bởi nhiều lý do khác nhau. Đa số là do mỗi chúng ta khi yêu lần đầu chưa biết cách cư xử, dung hòa những điểm bất đồng giữa hai tâm hồn. Mặc dù có thể sau này bạn sẽ có nhiều mối tình lâu bền hơn, nhưng những cảm xúc trong mối tình đầu chỉ có duy nhất. Nó là nỗi niềm khó phai đi theo nhiều người suốt những năm tháng sau này.

Giải mã tâm lý sự khó quên của mối tình đầu

Tình yêu đầu tiên thường đóng vai trò là chuẩn mực cho các mối tình trong tương lai của chúng ta, đặt ra khuôn mẫu và kỳ vọng cho những gì chúng ta mong muốn và yêu cầu ở đối phương. Tình đầu là một trải nghiệm in sâu vào trái tim và tâm trí của chúng ta, để lại dấu ấn không thể xóa nhòa, ảnh hưởng đến tình yêu sau này.

Nhưng chính xác thì điều gì ở mối tình đầu khiến nó khó quên và có sức ảnh hưởng đến vậy?

Tình đầu là “liều thuốc gây nghiện” đầu tiên

Năm 2005, Helen Fisher tiến hành một nghiên cứu bằng việc sử dụng máy quét fMRI mà đối tượng là các cặp đôi đang yêu. Kết quả cho thấy, tình yêu lãng mạn hoạt động chủ yếu như một hệ thống động lực chứ không phải là cảm xúc. Nó thể hiện những điểm tương đồng với trải nghiệm liên quan đến chứng nghiện. Một số hormone và chất dẫn truyền thần kinh được giải phóng khi chúng ta yêu, bao gồm oxytocin, dopamine và norepinephrine.

Cụ thể, oxytocin thường được gọi là “hormone tình yêu”, nuôi dưỡng cảm giác gắn bó và gần gũi. Nó giúp củng cố mối liên kết giữa các cá nhân, thúc đẩy chế độ một vợ một chồng, giảm bớt sự ức chế và khuyến khích sự cởi mở và tin tưởng. Chất hóa học này còn chịu trách nhiệm kết nối giữa mẹ và con.

Dopamine là chất dẫn truyền thần kinh có liên quan chặt chẽ đến cảm xúc, niềm vui và phần thưởng, cũng như điều chỉnh hệ thống miễn dịch. Đây chính là lúc khía cạnh “gây nghiện” của tình yêu phát huy tác dụng. Khi được giải phóng, dopamine sẽ kích thích trung tâm khen thưởng của não, dẫn đến phản ứng “động lực – phần thưởng”. Do đó, chúng ta theo đuổi phần thưởng của tình yêu ngay cả khi phải đối mặt với những trở ngại có thể gây tổn hại hoặc đau đớn (ví dụ: nửa kia không chung thủy).

Norepinephrine giống như adrenaline và dopamine, nó khiến tim đập nhanh và phấn khích, được giải phóng trong giai đoạn đầu của tình yêu. Helen Fisher thừa nhận rằng sự kết hợp giữa dopamine và norepinephrine tạo ra sự phấn chấn, năng lượng mãnh liệt, mất ngủ, thèm ăn và tập trung sự chú ý.

Các nhà nghiên cứu tại UCL (University College London) phát hiện ra rằng, những người đang yêu có mức độ serotonin thấp hơn, một loại hormone cũng hoạt động như chất dẫn truyền thần kinh, tạo điều kiện giao tiếp giữa các vùng khác nhau của não. Mức serotonin giảm được quan sát thấy ở những người được chẩn đoán mắc chứng OCD (rối loạn ám ảnh cưỡng chế), điều này có thể giải thích tại sao những người đang yêu có xu hướng “ám ảnh” về bạn đời của mình.

Từ những thông tin tổng hợp trên, chúng ta có thấy thấy tình đầu như một “liều thuốc gây nghiện” đầu tiên. Nó khiến chúng ta luôn nhớ về ngay cả khi thời gian vội vã trôi đi.

Mối tình đầu để lại “dấu ấn” lâu dài trên các vùng cảm giác của não

Nhiều nghiên cứu đã xác nhận rằng bộ não của chúng ta trải qua trạng thái “giống như nghiện” khi yêu. Trải nghiệm về mối tình đầu đặc biệt quan trọng vì nó thường xảy ra ở tuổi thiếu niên, thời điểm mà bộ não của chúng ta vẫn đang phát triển.

Các nhà khoa học về nhận thức của MIT (Massachusetts Institute of Technology) giải thích rằng, khả năng xử lý và trí nhớ cao nhất của chúng ta đạt được vào khoảng 18 tuổi, đó là thời điểm chúng ta thường trải qua nhiều trải nghiệm lần đầu tiên, bao gồm cả mối tình đầu.

Một nhà tâm lý học khác chỉ ra rằng hầu hết mọi người đều trải qua “sự thay đổi trí nhớ” trong độ tuổi từ 15 – 26. Khoảng thời gian trí nhớ tăng cao này trùng hợp với nhiều trải nghiệm lần đầu khác nhau, chẳng hạn như tình đầu, nụ hôn đầu,… Những ký ức này có xu hướng có tác động mạnh mẽ hơn trong cuộc sống sau này vì chúng diễn ra khi dung lượng trí nhớ của chúng ta ở mức cao nhất.

Rose Bear cho rằng những ký ức này để lại dấu ấn nội tiết tố dẫn đến những ảnh hưởng lâu dài mà tất cả chúng ta đều trải qua. Các tương tác nội tiết tố trở nên sâu sắc hơn trong các vùng cảm giác của não trong thời gian mà sự phát triển thần kinh đang hình thành nên bản sắc cá nhân của chúng ta. Do đó, chúng ta thường nhớ đến mối tình đầu của mình khi nghe một bài hát cụ thể, đến một nơi hai người đã từng qua, ăn món ăn đã cùng ăn,…

Mối tình đầu ảnh hưởng tới mọi mối quan hệ sau này

April Davis, người mai mối và người sáng lập LUMA (Luxury Matchmaking), giải thích rằng mối tình đầu thường có cảm giác vô cùng mãnh liệt, khiến mọi người tin rằng họ yêu người tình đầu tiên của mình hơn bất kỳ người nào khác. Sự khao khát những cảm xúc nồng nàn đã trải qua trong quá khứ có thể khiến các cá nhân tìm kiếm những cảm xúc đó trong mọi mối quan hệ mới. Khi không tìm thấy nó, họ có thể cân nhắc việc nhen nhóm lại ngọn lửa với người yêu cũ.

Tuy nhiên, Davis nhấn mạnh rằng, mối tình đầu không nhất thiết phải là tình yêu đẹp nhất hay sâu sắc nhất. Cường độ của mối tình đầu có thể bóp méo nhận thức của một người, khiến người ta nhớ về nó nhiều hơn thực tế. Davis cũng lưu ý rằng mối tình đầu dạy những bài học quý giá có tác động đến mọi mối quan hệ trong tương lai.

Một nghiên cứu năm 2017 cho thấy 71% cá nhân có thể hồi phục sau khi chia tay trong vòng ba tháng, việc hàn gắn trong bối cảnh này đề cập đến việc khám phá bản thân. Phát hiện này đã góp phần hình thành nên “quy tắc ba tháng” phổ biến trong các mối quan hệ.

Mối tình đầu thường xảy ra vào thời điểm chúng ta vẫn đang khám phá bản thân. Kết quả là, chúng ta có thể lý tưởng hóa mối tình đầu của mình, gán cho họ những phẩm chất mà họ có thể không thực sự sở hữu. Sự lý tưởng hóa này có thể dẫn đến việc tạo ra những kỳ vọng không thực tế cho các mối quan hệ trong tương lai, khi chúng ta vô thức so sánh những người yêu mới với những tiêu chuẩn không thể đạt được mà mối tình đầu của chúng ta đặt ra.

Thời gian trôi qua có xu hướng làm dịu đi ký ức của chúng ta. Do đó mà chúng ta thường nhìn lại quá khứ với cảm giác hoài niệm. Xu hướng lãng mạn hóa quá khứ này có thể củng cố thêm tác động của mối tình đầu đối với tâm lý chúng ta. Hồi ức của chúng ta về mối tình đầu có thể tươi sáng hơn thực tế, khiến chúng ta khao khát khoảng thời gian mà tình yêu đơn giản, trong sáng và không bị hoen ố bởi những phức tạp và thất vọng thường đi kèm với những mối quan hệ của người trưởng thành.

Trên đây là những thông tin tổng hợp về tình đầu là gì. HY vọng những chia sẻ trên đây có thể giúp bạn biết được tại sao tình đầu lại thường khó quên.