Nếu như bạn chưa biết thì thạch quyển có vai trò quan trọng trong cấu trúc của Trái Đất. Tuy nhiên thạch quyển là gì, sở hữu đặc điểm và vai trò như thế nào lại không phải ai cũng nắm được. Tham khảo các thông tin thú vị về thạch quyền thông qua bài viết dưới đây bạn nhé!
Thạch quyển là gì?
Đầu tiên, thạch quyển là gì? Có thể nói đây là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực địa lý, địa chất và địa vật lý. Nó liên quan đến cấu trúc và chuyển động của lớp vỏ cứng ngoài cùng của Trái Đất. Từ thạch quyển có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp, kết hợp giữa lithos (nghĩa là đá) và sphaira (nghĩa là quả cầu).
Là thuật ngữ được dùng để chỉ lớp vỏ cứng nhất trên bề mặt quả cầu – cũng chính là lớp vỏ ngoài cùng của Trái Đất. Thạch quyển bị chia nhỏ ra thành các mảng khác nhau và được gọi là mảng kiến tạo, người ta chia thạch quyển thành 2 loại chính bao gồm:
- Thạch quyển đại dương: Đây chính là lớp vỏ cứng phủ lên lớp phủ ở dưới đáy biển.
- Thạch quyển lục địa: Tương tự như trên, thạch quyển lục địa chính là lớp vỏ cứng phủ lên lớp phủ ở dưới lục địa.
Những đặc điểm của thạch quyển là gì?
Đặc điểm chung của thạch quyền có thể kể đến như là:
- Thạch quyển sở hữu độ cứng từ 50 đến 300 GPa, đây có thể coi là lớp vỏ cứng nhất của Trái Đất.
- Nhiệt độ của thạch quyển sẽ từ 0 đến 1200 độ C, tùy thuộc vào độ sâu và vị trí địa lý.
- Thành phần hóa học chủ yếu có trong thạch quyển là các khoáng vật silicat, như fenspat, thạch anh, biotit, hornblende, olivin, piroxen,…
- Thạch quyển có cấu trúc lớp, gồm các lớp đá khác nhau theo chiều sâu, như lớp đá granit, lớp đá bazan, lớp đá peridotit,…
- Thạch quyển có chuyển động kiến tạo nhờ vào sự nổi của các mảng kiến tạo trên lớp asthenoc. Chuyển động kiến tạo gây ra các hiện tượng địa chất như động đất, núi lửa, núi non, đảo,…
Thạch quyển đại dương và thạch quyển lục địa khác nhau ở điểm gì?
Dù cùng là thạch quyển, thế nhưng thạch quyển đại dương và thạch quyển lục địa có những điểm khác nhau mà có thể bạn chưa biết.
- Thạch quyển đại dương được hình thành bởi lớp vỏ đại dương và phần bên ngoài của lớp phủ, trong khi thạch quyển lục địa được hình thành bởi lớp vỏ lục địa và phần bên ngoài của lớp phủ.
- Thạch quyển đại dương có độ dày khoảng 65km, trong khi thạch quyển lục địa có độ dày khoảng 120 km
- Thạch quyển đại dương có tuổi đời trẻ hơn và đồng nhất hơn so với thạch quyển lục địa. Thạch quyển đại dương có tuổi đời lâu nhất là khoảng 170 triệu năm, trong khi thạch quyển lục địa có những tảng đá hơn 3.800 triệu năm tuổi.
- Thạch quyển đại dương chủ yếu được tạo thành từ đá bazan, trong khi thạch quyển lục địa có thành phần và độ tuổi đa dạng hơn.
Vai trò của thạch quyển với Trái Đất
Dưới đây là một số vai trò cực kỳ quan trọng của thạch quyển mà bạn có thể tham khảo:
- Thạch quyển không chỉ là nơi sinh sống của hầu hết các loài động vật, thực vật và vi sinh vật trên Trái Đất, mà còn là nơi phát triển của nền văn minh nhân loại.
- Thạch quyển cung cấp lượng tài nguyên thiên nhiên cực kỳ to lớn. Bên trong thạch quyển chứa nhiều loại khoáng sản, kim loại, dầu mỏ, khí đốt, than đá,…đây đều là những nguồn tài nguyên quý giá cho hoạt động sản xuất và đời sống của con người.
- Thạch quyển cũng giúp Trái Đất điều hòa khí hậu và môi trường. Lớp vật chất này có ảnh hưởng đến sự thay đổi của khí hậu và môi trường trên Trái Đất, bằng cách tham gia vào các chu trình biogeochemical, như chu trình nước, chu trình cacbon, chu trình nitơ,…
Có thể nói thạch quyển có nhiều đặc điểm và vai trò với Trái Đất, ảnh hưởng trực tiếp đến sự sống và hoạt động của con người. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu thạch quyển là gì và biết thêm những thông tin thú vị liên quan.