Trong quan niệm Nho giáo, cùng với “tam tòng” (tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử) thì “tứ đức” (công – dung – ngôn – hạnh) được xem là thước đo chuẩn mực, mang tính khuôn mẫu để đánh giá một người phụ nữ. Vậy công dung ngôn hạnh là gì? Nội dung bên dưới bài viết hôm nay sẽ giúp có cái nhìn tổng quan hơn nhất về công dung ngôn hạnh và sự biến đổi của nó qua các thời kỳ!

Định nghĩa công dung ngôn hạnh là gì?

Công dung ngôn hạnh chính là 4 chuẩn mực đạo đức cơ bản của một người phụ nữ trong xã hội phong kiến, và nó cũng được xem là khuôn mẫu để người phụ nữ hoàn thiện, vẹn toàn trong xã hội.

Tuy nhiên, ở mỗi thời kỳ và giai đoạn lịch sử khác nhau thì khái niệm công dung ngôn hạnh có thể bị thay đổi ít nhiều. Dẫu vậy thì ta có thể hiểu cơ bản theo nghĩa dưới đây:

• Công: Hay nữ công gia chánh; một người phụ nữ phải biết nội trợ; biết may vá thêu thùa và chăm sóc, nuôi dạy con cái.
• Dung: Hay dung nhan; một người phụ nữ đẹp cả bên trong (tâm hồn) lẫn bên ngoài (dung mạo).
• Ngôn: Hay lời ăn tiếng nói; một người phụ nữ phải ăn nói nhỏ nhẹ, nhã nhặn,… kết hợp cử chỉ phù hợp thể hiện được sự thanh lịch, đoan trang, thông minh và khôn khéo.
• Hạnh: Hay đức hạnh; một người phụ nữ phải có đạo đức, lòng nhân hậu, sự hiếu thảo, tình yêu thương, lòng chung thủy,… và biết giữ gìn phẩm hạnh bản thân, yêu thương gia đình, kính trọng ông bà cha mẹ,…

Ý nghĩa công dung ngôn hạnh

Ý nghĩa của công dung ngôn hạnh là gì? “Công dung ngôn hạnh” được coi như “chuẩn mực” đạo đức của xã hội để phụ nữ hướng tới, cố gắng hoàn thiện bản thân mình từng ngày để trở thành những người phụ nữ có ngoại hình xinh đẹp, một tâm hồn thiện lương, đảm đang, tháo vát, khéo léo trong giao tiếp ứng xử,….

Có thể gọi 4 chữ “công – dung – ngôn – hạnh” là “khuôn vàng thước ngọc” của tất cả phụ nữ trong xã hội cũ. Đây là 4 chữ quan trọng để chọn được một người vợ nết na, hiền dịu, tháo vát, đảm đang và nhân hậu. Vì vậy, khi chọn vợ thì người ta sẽ căn cứ vào 4 điều trên. Đặc biệt, theo quan niệm xưa với các tiểu thư đài các hay con nhà gia giáo không chỉ có “công dung ngôn hạnh” mà còn biết “cầm kỳ thi họa”.

Thời nay, biểu hiện của “đức hạnh” được thể hiện rõ nét nhất trong thiên chức làm con, làm vợ và làm mẹ. Ở vai trò người vợ, họ sẽ sẵn sàng cùng người chồng thực hiện mọi chức năng và nhiệm vụ như kinh doanh, giao tiếp, nuôi dạy con cái,… luôn ở bên chồng và sẻ chia những thành công, thất bại trong cuộc sống. Ngoài ra, phụ nữ hiện đại còn giỏi việc nước, đảm việc nhà; tích cực tham gia vào bộ máy nhà nước, học hỏi nâng cao kiến thức, tham gia vào các hoạt động xã hội,…

Sự khác nhau giữa công dung ngôn hạnh thời xưa và thời nay

Sau khi giải đáp được thắc mắc công dung ngôn hạnh là gì, cùng đi tìm hiểu sự khác nhau giữa công dung ngôn hạnh thời xưa và thời nay. Người phụ nữ luôn là biểu tượng của cái đẹp, tượng trưng cho vẻ đẹp của xã hội. Trong thời đại phong kiến, những phẩm chất “công dung ngôn hạnh” lại càng được đề cao và bất cứ người phụ nữ nào cũng hướng đến.

Xã hội phát triển kéo theo quan niệm về công dung ngôn hạnh cũng biến đổi theo, nhưng dù biến đổi theo cách nào thì bản chất của chúng vẫn hề không thay đổi, và vai trò của người phụ nữ trong xã hội luôn được đề cao.

1. Công dung ngôn hạnh thời xưa

Phụ nữ Việt Nam thời xưa có những đóng góp không hề nhỏ tạo nên những chiến công hiển hách của dân tộc. Các nữ anh hùng có thể kể đến như Hai Bà Trưng (Trưng Trắc – Trưng Nhị) hay các “nữ đại gia” Bùi Thị Xuân, Nguyễn Thị Minh Khai, Nguyễn Thị Định,… Tất cả đã tạo nên những mốc son chói lọi trong công cuộc dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.

Công dung ngôn hạnh thời xưa đó là người phụ nữ đảm việc nước, nhưng khi đất nước cần thì vẫn sẵn sàng cầm gươm, giáo, gậy gộc để chiến đấu với quân thù. Khi cất gươm cất giáo đi thì họ lại trở thành người vợ, người mẹ tần tần sớm hôm nuôi con khôn lớn. Vậy nên nói về công lao, tài đức và vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam xưa thì khó có ngòi bút nào lột tả hết được.

Ở mỗi giai đoạn lịch sử khác nhau, vẻ đẹp của người phụ nữ cũng sẽ được khắc họa riêng; duy chỉ có sự hy sinh thầm lặng vẫn luôn hiện hữu và trở thành phẩm chất truyền thống của phụ nữ Việt Nam.

2. Công dung ngôn hạnh thời nay

Trong cuộc sống thời nay, phụ nữ Việt Nam không chỉ còn quẩn quanh lo chuyện nội trợ mà bước ra ngoài xã hội đảm đương nhiều trọng trách. Có không ít phụ nữ trẻ trở thành trụ cột kinh tế gia đình và nắm giữ những vị trí quan trọng trong xã hội.

Phụ nữ Việt Nam thời nay không chỉ là người “giữ lửa” gia đình mà còn đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực như kinh tế, xã hội, quản lý nhà nước, kinh doanh,… Vậy nên “công dung ngôn hạnh” thời nay không còn giữ nguyên nghĩa gốc mà được mở rộng và phát triển theo nhiều hướng khác nhau. Cụ thể:

• “Công” đã khác xưa rất nhiều; việc nhà không còn khó khăn vì có đã có người chồng cùng san sẻ hoặc thuê người giúp việc hỗ trợ. Dẫu vậy thì công việc bếp núc, chăm con cái thì người vợ vẫn đóng vai trò chủ chốt và là “chìa khóa”. Bên cạnh đó, họ còn rất tích cực tham gia công tác xã hội nhằm mang lại thu nhập cho gia đình và các đóng góp cho xã hội.
• “Dung” trong xã hội hiện đại được xã hội đề cao và quan tâm hàng đầu, bởi phụ nữ có nhan sắc có phần thuận lợi hơn trong công việc hay giao tiếp. Xu hướng của xã hội hiện nay là khuyến khích chị em phụ nữ chú trọng làm đẹp, chăm sóc bản thân nhưng cũng đòi hỏi hình thức bên ngoài đi đôi với vẻ đẹp bên trong tâm hồn.
• “Ngôn” thời nay cũng có nhiều thay đổi; xã hội phát triển mạnh mẽ thì vị thế của người phụ nữ cũng được nâng tầm hơn nên có tiếng nói hơn. Người phụ nữ làm chủ cuộc sống hơn, có chỗ đứng trong xã hội và công việc của phụ nữ đòi hỏi họ không phải lúc nào cũng phải gọi dạ bảo vâng một cách lịch sự. Sự tự tin được thể hiện trong lời nói có phần đanh thép, dứt khoát; còn sự e thẹn, nhút nhát và rụt rè không được đánh giá cao trong xã hội hiện đại.
• “Hạnh” thì thời nào cũng thế, người phụ nữ hiện đại dù có đảm đương nhiều trọng trách hơn bên ngoài xã hội nhưng khi về nhà họ vẫn là người vợ, người mẹ lo từng bữa cơm cho gia đình và nuôi dạy con cái và là chỗ dựa tinh thần cho người chồng. Vẻ đẹp bên trong vẫn quan trọng hơn vẻ đẹp bên ngoài; phụ nữ nay đẹp nhờ mỹ phẩm hay thẩm mỹ – thứ có thể mua được bằng tiền nhưng vẻ đẹp tâm hồn thì không.

Liệu rằng công dung ngôn hạnh vẫn tiếp tục được duy trì trong tương lai?

Khi đã biết được công dung ngôn hạnh là gì thì chắc chắn rồi, câu trả lời cho câu hỏi công dung ngôn hạnh chắc chắn sẽ được duy trì trong tương lai. Vì, “công dung ngôn hạnh” là một nét đẹp nói về đức tính của người phụ nữ Việt Nam. Vậy nên 4 chữ này sẽ vẫn được duy trì trong tương lai, dù Việt Nam đang có những bước phát triển lớn, hòa nhập toàn cầu thì những đức tính của người phụ nữ Việt vẫn luôn giữ vững giá trị của nó.

Xu thế toàn cầu đang mở rộng khắp thế giới, và nước ta không thể nằm ngoài làn sóng đó. Bởi vậy, việc giao lưu văn hóa; tiếp cận nền văn hóa hiện đại, học hỏi và tiếp thu kiến thức mới chính là điều kiện giúp phụ nữ Việt Nam thêm hoàn thiện hơn, có cái nhìn mở rộng hơn về xã hội.

Trên thực tế, chúng ta có thể thấy rất nhiều người phụ nữ tài giỏi là người có quyền lực và nắm giữ những chức vụ quan trọng trong bộ máy Nhà nước Việt Nam như Chủ tịch Quốc Hội bà Nguyễn Thị Kim Ngân. Bà chính là một minh chứng rõ nhất hội tụ đầy đủ “công dung ngôn hạnh” của người phụ nữ Việt Nam hiện đại. Và đó chính là cơ sở để khẳng định vị thế và phẩm chất của phụ nữ Việt phát triển trong tương lai.

Dù trong thời đại nào thì “công dung ngôn hạnh” vẫn mãi luôn là một giá trị, một đức tính, một nét đẹp đối với người phụ nữ Việt Nam. Do đó, những sự nỗ lực và phẩm chất tốt đẹp ấy của người phụ nữ Việt cần phải được yêu thương, trân trọng và nâng niu để cùng tạo ra một xã hội phát triển.

Với nội dung bên trên, hy vọng rằng chúng tôi đã giúp độc giả hiểu công dung ngôn hạnh là gì. Để trở thành người phụ nữ “công dung ngôn hạnh” thời nay, cách đơn giản nhất là hãy thật tự tin, bản lĩnh và dám xông pha đương đầu với mọi thử thách; bởi trải nghiệm chính là phương pháp học tập, rèn luyện hữu hiệu nhất để hoàn thiện bản thân. Hãy trở thành một người phụ nữ tài sắc vẹn toàn nhé những cô gái Việt Nam xinh đẹp!